Wanneer is een vogel ziek

• Wanneer is een vogel ziek?

Opgezette veren, laten hangen en trillen van de vleugels, overdag met kop in de veren zitten, o de grond in een bolletje zitten, overdag zitten te slapen, natte aarsbevedering, gapen of niezen.

Erg veel eten of drinken, veel op de eetbak zitten, of juist erg weinig eten, plat zitten op de stok en/of slapen op 2 poten.

Ogen niet helder en/of mooi rond of rode rand rond de ogen. Dit kan ook het gevolg zijn van geen eten of drinken. Wanneer de vogel ongeïnteresseerd is ten overstaan van de partner.

• Handinspektie van de vogel: wat valt op?

De cloacastreek moet droog en schoon zijn, ook de poten en snavel schoon.

Een gezonde vogel heeft meestal een geelachtig laagje (vet) direct onder de huid van de buik. De normale kleur is rozerood tot geelachtig.

De vogel is ziek als:

Vogel is mager, borstspieren zijn geslonken, borstkam is messcherp.

Buik lijkt met water gevuld en opgezwollen.

Vergrote lever, is een blauwzwart/roodbruine vlek links boven in de buik, vlak onder de onderste ribben.

De darmlussen zich aftekenen en roodzwart opgezwollen zijn.

Mest aan de veren rond de cloaca en deze mest erg wit is.

Rimpelige huid en de poten lijken geel (behalve bij een broedende pop).

•Mestonderzoek:

Is normaal met een wit en bruinachtig gekleurd gedeelte, veel wit duidt op een ontsteking van de alvleesklier of de nieren.

Zwartbruin tot zwarte mest: infectie of bloeding van de maag of het eerste gedeelte van de darm.

Rood tot roodbruin: infectie of bloeding van het laatste gedeelte van de darm.

Erg donkerbruine korrelige mest met onverteerde zaden: infectie tengevolge van de megabacterie.

Geel gekleurde mest: infectie van de lever, vaak is dit de atoxoplasmose-infectie.

Groen gekleurde mest: infectie van de lever of verhongeren of ten gevolge van te veel groenvoer.

Vogelziekten.

Bacteriële infecties.

Veroorzaakt door bacteriën. Er zijn 2 soorten: de coccen en de bacillen (staven). De coccen hebben een ronde vorm (in etter, pneumococcen veroorzaken longontsteking). De bacillen hebben een staafvorm (salmonella).

• Zweetziekte of E-colli: is bacterieel, komt vooral voor bij kanaries, is ontsteking in de darmen (natte mest). Jongen kunnen sterven vanaf de 4de dag. De oudervogels kunnen drager zijn van deze ziekte. De mest is normaal omgeven door een vliesje, zodat de vogel hem kan opnemen en wegdragen.

Te voorkomen met bijv. Flagellamix, Paramix, Theraprim, Amoxicure, Tetracycline, vanaf enkele dagen voor uitkomen van de eieren tot 12 dagen later.

•Salmonella: er zijn 2 soorten: de salmonella Pullorum (vogeltyfus) en de salmonella paratyfus. Bij de vogeltyfus, ook genoemd "witte diaree", is de mest melkachtig, de jonge vogel is suf en slap en de meeste sterven. De pop is drager van de ziekte. Bij de paratyfus is de mest waterig en groen gekleurd. Ook is er rond de aars een geel randje. Vogel zit te wippen op de stok, wil ontlasten. Vogel drinkt veel. Groot sterftecijfer. Wordt overgebracht door ontlasting van muizen, eieren van besmette kippen of eenden. Deze bacterie kan tot 2 jaar in volièrebodem overleven, zonder dat de vogels er last van hebben.

Te behandelen met Theraprim of Paramix.

•Megabacterie: nieuwe ziekte vanuit Engeland, is schimmelinfectie van de maag. Te zien doordat vogels met buik op de stok liggen (90%), hebben een dik bultje op buik en lichtgroenblauw doorschijnend vlekje links juist onder het borstbeen (kliermaag). Ook vertoond de mest onverteerde zaden. Kliermaag en/of lever kunnen zo vergroot zijn dat ze drukken op de longen met benauwdheid tot gevolg. Te behandelen met Fungisone of Megabac New (Coutteel: 5 à 10 dagen 8 druppels/100ml water). Preventief te voorkomen door het aanzuren van het drinkwater. Ook het badwater aanzuren! (dit helpt tevens tegen vedermijt), methodes voor het aanzuren zijn te vinden onder de rubriek voeding.

•Ornithose: ook papegaaienziekte genoemd.

Kenmerken zijn ooginfecties (nat oog), ontsteking van de luchtwegen, piepende ademhaling, neusvloei, vermageren, leverzwelling, diarree. Vogels drinken veel. Te behandelen met een breedspectrum antibiotica (tetracycline) zoals Ornicure, Vibravet, Doxy Soluble of Baytril. Baytrill is een breedspectrum antibiotica: ter bestrijding van bacteriële infecties van algemene aard, infecties van de luchtwegen, gewrichtsontstekingen, etc. Mag max. 10 dagen achter elkaar gegeven worden, belast de nieren te veel. Nooit preventief gebruiken, vogels worden immuun. Kan in combinatie met Baycox gebruikt worden.

Protozoaire ziekten. Zijn eencellige organismen, soort parasieten.

•Coccidiose: isospora canaria.

Is een parasiet in de darmen, enkel dodelijk bij ernstige infectie.

Vochtige kooien zijn meestal de bron van deze besmetting.

Kenmerken zijn diarree, rode darmlussen en gezwollen ontstoken onderbuik, magere borst. Te genezen met Baycox (2 dagen 2ml/liter, na 5 dagen eventueel nog eens te herhalen), te voorkomen door EsB3. Baycox doodt de parasieten en geeft geen bevruchtingsproblemen, EsB3 stopt de cyclus, heeft geen negatieve invloed op groei, leg, broeduitkomst. EsB3 1 gram/liter in cyclus van 5 - 2 - 5 -2 met multivitaminen (moeten vitamine K bevatten wegens het afbreken door EsB3). Ook Coxiplus is een goed geneesmiddel. Bij acute nood kan men Appertix gebruiken (pil), stopt de coccidiose direct.

•Atoxoplasmose / lankesterella: isospora serini, ook genoemd dikke leverziekte. Is een vorm van coccidiose waarbij de parasieten door de darmwand zich nestelen in het bloed (witte bloedcellen) en zo de lever, milt, longen, geslachtsorganen en de hersenen aantasten. Exacte diagnose kan best gesteld worden door een bloedkeuring. Vogel heeft, buiten de kentekens van de gewone coccidiose, ook evenwichtsstoornissen. Grote sterfte. Is in principe niet te genezen.

Preventief te voorkomen: ½ dosis (½ gram/liter) Esb3, intermitterend te verstrekken à 1 week behandelen - 1 week niet - 1 week behandelen,etc. dit gedurende het ganse jaar, minstens vanaf de broedtijd tot na de rui.

•Trichomonas: 't geel of Japanse meeuwenziekte genoemd (veel bij duiven). De flagellaat nestelt zich in de keelholte (kleine gele knobbeltjes), vogels ademen met geopende bek, spelen veel met de tong. Te kuren met Emtryl of Tricho-plus, dit gedurende 6 dagen/maand, vooral bij nat weer.

Virusinfecties.

•Kanariepokken: de belangrijkste overdragers zijn bloedzuigende insekten (voornamelijk muggen en rode bloedluis). Besmetting kan ook plaatsvinden door besmet drinkwater of besmet voer. Er bestaan 2 vormen: de uitwendige en de inwendige. De uitwendige kan genezen, meestal na een 3tal weken, te behandelen met Dettol. Zijn gezwellen op poten of tenen, ook rond snavel of ogen. Komt meestal voor bij kanaries, ook bij wildzang en kruisingen, minder of niet bij parkieten. De inwendige = hapziekte, gaat gepaard met ademnood. Meestal met dodelijk gevolg. Te voorkomen door preventief in te spuiten in juli-augustus met een vaccin (Poulvac P Canary). Inenten kan in clubverband.

•Pseudovogelpest: paramixovirus 1 infectie. Is zeer gevaarlijk en besmettelijk, komt zelden voor bij vinkachtigen. Vogel heeft ademhalingsmoeilijkheden, zit dik, soms verlammingsverschijnselen. Preventief te voorkomen door inentingen.

•Paramixovirusinfectie: draainekziekte, veroorzaakt door het paramixo-virus type 3. Vogel heeft nerveuze verschijnselen en draainekken. Soms hopen lichte, kleiachtige mest. Geen behandeling, wel veel eivoer geven.

•Oogslijmvliesontsteking: oorzaak kunnen meerdere virussen zijn kan tot blindheid leiden. Oog reinigen met fysiologische zoutoplossing, en behandelen met oogzalf (Aureomycine, Terramycine) of oogdruppels.

•Kropziekte: Vibravet (antibiotica) + Tylan 7 dagen toedienen.

•Luchtwegeninfectie: smekkelziekte (slijm in de luchtwegen + mest niet verteerd). Te behandelen met Tylan+ (6 dagen) of Ornicure.

Parasieten. Er zijn 2 soorten: de inwendige en de uitwendige parasieten. De inwendige bevinden zich in het bloed, de ingewanden of de organen. De uitwendige bevinden zich op het vogellichaam.

Inwendige parasieten:

•Luchtpijpmijt: vogel maakt knarsend en piepend geluid, hapt en niest regelmatig, schud en slaat met zijn kop, strijkt overdreven met zijn snavel langs de zitstokken. In de winter kan dit ook een ontsteking van de luchtwegen zijn. Wanneer dit in de zomer voorkomt, moet u gedurende een 4 à 5 dagen een Vaponastrip hangen, dit na 3 weken herhalen, wel de eerste dag buiten hangen. Te behandelen met Ivomec of ook met de anti-luchtpijpmijt van Bogena.

•Luchtpijpworm of gaapworm: komt in het lichaam van de vogel via de regenworm, slak of duizendpoot. In de darmen komen dan de eitjes uit, die zich verplaatsen naar de longen en de luchtpijp. Vogel heeft moeilijke ademhaling, verliest zijn zang, verminderde eetlust, vermageren. Te behandelen met Ivomec.

•Wormen in het spijsverteringsstelsel: spoelwormen (Ripercol), haarwormen (Ripercol), lintwormen, luchtpijpwormen (gaapziekte, vooral bij lijsterachtige). Hiervoor kan o.a. Panacur gebruikt worden. Komt meer voor bij parkieten. Minstens 2x/jaar te ontwormen, voor de kweek en in het najaar tijdens de rui.

Uitwendige parasieten:

•Bloedmijt: zijn dodelijk, zuigen de vogel helemaal leeg. Alleen 's nachts actief, vogel is onrustig, pikken en krabben zich onophoudelijk. Belangrijk is dus de hokken en nesten op voorhand goed te ontsmetten. Bloedluizen kunnen ½ jaar zonder voedsel, bestrijden kan dus lang duren. Te behandelen met U2 - U3 - Ocepou - Ardap.

•Schachtmijt -veerluis - veermijt: leven van de eiwitten van de veren. Vederluizen (aan binnenkant van de vleugel) of vedermijten (in staartpennen) zijn niet dodelijk, wel irriterend. Veeruitval of groeistoornissen bij de grote veerpennen. Te behandelen met Ardap, Ocepou, Neguvon 2% of Ivomec, van deze laatste een druppeltje in de nek van de vogel, op de blote huid.

•Schurftmijt: op bek en aan poten (kalkpoten). Behandelen met Dettol of vaseline aansmeren ('s avonds) of Ivomec.

•Voedermijt: zaad is te oud, te zien aan spinrag in het zaad, na enige tijd komen er motten uit het zaad.

Allerlei.

•Paratyfus: niet te genezen. Vogels gapen, hebben een zeer grote lever en zwarte onderbuik.

•Legnood: oorzaken kunnen zijn te jonge vogel, ontsteking van de eileider, te groot ei dat dwars ligt of windei, ziekte of plotse verlaging van de temperatuur of calciumtekort (zit in vitaminepreparaat). De vogel wipt met de staart, kruipt rusteloos over de grond of zit apathisch in een hoek van de kooi. Vogel warm zetten, wisselbaden geven (warm en koud), slaolie in cloaca druppelen. Ervaren liefhebbers kunnen proberen het ei uit te masseren.

•Preventief kuren bij vogels: afhankelijk van de toestand van de kooien of volières. Bij natte volières regelmatig, om de 2 à 3 maanden, in het andere geval 2 à 3/jaar. Ongekende ziekte: te behandelen met Baycox + Baytril. Van elk 2 cc/liter water. Baycox 2 à 3 dagen, Baytril 7 dagen.

•Vergrootte lever: te hoog eiwitgehalte of te hoog ijzergehalte (in universeel voer).

•Vitaminen - sporen - elektrolyten: niet overdrijven, vooral nuttig bij stresssituaties en bij ziektes.

•Niet overdrijven met medicatie!!! Wanneer u een 5-tal medicamenten in huis hebt, kunt u veel ziektes behandelen, mensen worden ook ziek en hiervoor is er veel meer medicatie in huis. Wat altijd in huis hebben: EsB3 - Baytril - Baycox - Flagellamix - Ivomec - Ardap/Ocepou/U3.

•Vaponastrip: is enkel goed tegen vliegen en andere insecten, niet tegen muggen. De strip van Bayer zou wel helpen tegen muggen.

•Baytril: is beter dan Vibravet (nieuwer). Bij een kuur met antibiotica altijd de volledige duur geven, anders veroorzaakt dit immuniteit.

•Vederpikken: vanaf 15de dag tot spenen: meer eivoer geven, donkerder zetten en vanaf de 2de week terug nestmateriaal geven. Oorzaak is meestal een gebrek aan eiwitten of teveel drift om een nieuw nest te beginnen.

•Ivomec: werkt tegen alle soorten mijten, ook bij kalkpoten. Eén druppel in de nek van de vogel, op de blote huid op het luchtzakje doen. Werkt 4 weken.

•Pinkies: bevatten zeer veel eiwitten, meer dan meelwormen.

•Kromme nagels: tekort aan vit. B.

•Ringen: liefst 's avonds voor het slapen gaan. Handen insmeren met tijm, ook wat in de nest doen.

•Witte cloaca: teveel eiwitten (distelvinken).